ଥରେ, ମଧ୍ୟ ଏସିଆରୁ ଘୋଡାରେ ଚଢ଼ି ଜଣେ ଆକ୍ରମଣକାରୀ ଦିଲ୍ଲୀକୁ କାବୁ କରିନେଲେ ଏବଂ ଏକ ବିଜୟ ଶୋଭାଯାତ୍ରା କରିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । ଏକ ହାତୀକୁ ସଜାଗଲା ଏବଂ ଏହା ଉପରେ ଚଢ଼ିବା ପରେ ସେ ହାତୀର ଲଗାମ୍ ମାଗିଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ଏହା ଏକ ମହାବତ୍ ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ବୋଲି କୁହାଗଲା, ସେ ତଳକୁ ଡେଇଁପଡି ଘୋଡାକୁ ଏହା କହି ଡକାଗଲା ଯେ ତାଙ୍କ ହାତରେ ଲଗାମ ନଥିବା ହାତୀ ଉପରେ ସେ ଚଢ଼ିବେ ନାହିଁ ।
ସେହିପରି ଭାବରେ, ଆମକୁ ଆତ୍ମନିରୀକ୍ଷଣ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି ଯେ କ’ଣ ଆମର ଖୁସି ଏବଂ ଭାବନାର ଲଗାମ ଆମ ହାତରେ ଅଛି କିମ୍ବା ଆଉ କାହାହାତରେ ଅଛି ।ଆମେ ସମସ୍ତେ ଭାବୁଛୁ ଯେ ଏହି ଲଗାମ୍ ଆମ ହାତରେ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବତା ହେଉଛି ଯେ ପ୍ରାୟତଃ ଏହା ଅନ୍ୟ କାହା ପାଖରେ ଥାଏ । ଏହା ଏକ ବନ୍ଧୁ, ପରିବାର କିମ୍ବା କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ କେହି ହୋଇପାରେ ଯାହାର ମନୋଦଶା, ଶବ୍ଦ, ମତ, ପ୍ରଶଂସା ଏବଂ ସମାଲୋଚନା ଆମକୁ ସୁଖ କିମ୍ବା ଦୁଃଖ ଦେଇଥାଏ; ଖାଦ୍ୟ, ପାନୀୟ ବା ଭୌତିକ ଜିନିଷ; ଅନୁକୂଳ କିମ୍ବା ପ୍ରତିକୂଳ ଅବସ୍ଥା; ଏପରିକି ଆମର ଅତୀତ କିମ୍ବା ଭବିଷ୍ୟତ ମଧ୍ୟ ।
ଏହି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ କୁହନ୍ତି; “ଯେଉଁ ସାଧକ ଏହି ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀର ନାଶ ହୋଇଯିବା ପୂର୍ବରୁ ହିଁ କାମ-କ୍ରୋଧରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥିବା ବେଗ ସହିଯିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଯାଆନ୍ତି, ସେହି ସାଧକପୁରୁଷ ଯୋଗୀ; ସେ ସୁଖୀ” (5.23) । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ସୁଖ ପାଇବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ହେଉଛି ବାସନା ଏବଂ କ୍ରୋଧ ଆମକୁ ସେତେବେଳେ ଆସେ ଯେବେ ଆମର ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ ପରିସ୍ଥିତି ହୁଏ ନାହିଁ ।
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ “ଯେଉଁ ପୁରୁଷ ବ୍ରହ୍ମ ଭିନ୍ନ ଅନ୍ୟ କିଛି ନାହିଁ ବୋଲି ନିଶ୍ଚୟ କରି (ସର୍ବବ୍ୟାପୀ) ଅନ୍ତରାତ୍ମାରେ ହିଁ ସୁଖଲାଭ କରନ୍ତି, ଆତ୍ମାରେ ରମଣ କରନ୍ତି, ଆତ୍ମାରେ ହିଁ ଜ୍ଞାନ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ପରବ୍ରହ୍ମ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସହିତ ଏକୀଭାବପ୍ରାପ୍ତ ସେହି ସାଙ୍ଖ୍ୟଯୋଗୀ ଶାନ୍ତ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି” (5.24) । ପାପକୁ ନଷ୍ଟ କରି, ସନ୍ଦେହ ଦୂର କରି, ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କୁ ବଶୀଭୂତ କରି ମାନବ କଲ୍ୟାଣରେ ଯୋଗଦାନ କରୁଥିବା ଋଷିମାନେ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତି (5.25) ।
ସେବା, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କରୁଣା ସହିତ ନିଜ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ହାସଲ କରିବା ବିଷୟରେ । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସୂଚାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ଅନ୍ୟକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଜାଣିଯାଏ ଲୋଭ ଏବଂ କ୍ରୋଧର ପ୍ରଭାବକୁ ଆୟତ୍ତ କରି ନିଜକୁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ, କିନ୍ତୁ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନୁହେଁ ଯିଏ ତାଙ୍କର ଦାସ ଅଟନ୍ତି ।
https://samajaepaper.in/imageview_38_2382025133019234_4_83_24-08-2025_6_i_1_sf.html