ଆମର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ, ଆମେ କିଛି କର୍ମ ସହିତ ସଂଲଗ୍ନ ହୋଇଥାଉ ଯାହାକୁ ଆମେ ପସନ୍ଦ କରୁ, ଯାହାକୁ ‘ଆସକ୍ତି’ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥାଏ କିମ୍ବା ଘୃଣା ହେତୁ ଆମେ କିଛି କର୍ମରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଥାଉ ଯାହାକୁ ‘ବିରକ୍ତି’ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥାଏ ।ତଥାପି, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏକ ତୃତୀୟ ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ‘ଅନାସକ୍ତି’ କୁହାଯାଏ, ଯାହାକି ଆସକ୍ତି ଏବଂ ବିରକ୍ତିର ଅତିକ୍ରମ ଅଟେ ।ସେ କୁହନ୍ତି, “କର୍ମରେ ଆସକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଅଜ୍ଞାନ ଲୋକେ ଯେଉଁ ପ୍ରକାରେ କର୍ମ କରନ୍ତି, ଆସକ୍ତି ରହିତ ବିଦ୍ୱାନ ମଧ୍ୟ ଲୋକ ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ହୋଇ ସେହି ପ୍ରକାରେ କର୍ମ କରିବା ଉଚିତ”(3.25) ।
ଆସକ୍ତି ଏବଂ ବିରକ୍ତି ଉପରେ ଆଧାରିତ କାର୍ଯ୍ୟ ଆମକୁ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିପାରେ ।ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି (ଆସକ୍ତି) ଆମକୁ ସୁଖ ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅନୁପସ୍ଥିତି ଆମକୁ ଦୁଃଖ ଦେଇଥାଏ ।ସେହିଭଳି, ଘୃଣାକାରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି (ବିରକ୍ତି) ଆମକୁ ଦୁଃଖ ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅନୁପସ୍ଥିତି ଆରାମ ଦେଇଥାଏ । ତେଣୁ, ଉଭୟ ଆସକ୍ତି ବା ବିରକ୍ତି ଆମକୁ ସୁଖ ଏବଂ ଅସନ୍ତୋଷର ଧୃବ ମଧ୍ୟରେ ଝୁଲାଇବାରେ ସକ୍ଷମ । ତେଣୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଆମକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି ଯେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାବେଳେ ଉଭୟକୁ ଅତିକ୍ରମ କର ଏବଂ ଅନାସକ୍ତ ହୁଅ ।
ଦୁନିଆର କଲ୍ୟାଣ କରୁଣା ସହିତ ସମାନ ବୁଝାଯାଇପାରେ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଅନାସକ୍ତି ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁ । ଯେତେବେଳେ କର୍ମ ଆସକ୍ତି କିମ୍ବା ବିରକ୍ତି ସହିତ କରାଯାଏ, ଏହା ଏକ ଅଳିଆ ଟ୍ରକ୍ ପରି ଯାହା ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ମଇଳା ପକାଇ ଥାଏ, ଯାହା କାରଣରୁ ସମାଜକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚେ ।
ଅନାସକ୍ତ ହେବା ନାଟକର ଏକ କଳାକାର ହେବା ଭଳି ଏବଂ ଏକ ସମୟରେ ଦର୍ଶକ ହେବା ଭଳି । ଜଣେ କଳାକାର ତାଙ୍କର ନିଯୁକ୍ତ ଭୂମିକାରେ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଭାବରେ ତାଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ସହିତ କର୍ମ କରିବେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ସମ୍ପୃକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜର ଦକ୍ଷତା, ଜ୍ଞାନ ଇତ୍ୟାଦି ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଉଚିତ । ସାଥିରେ ଦର୍ଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବସି ନାଟକର ଅବଲୋକନ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଦର୍ଶକଙ୍କ ଅଂଶ ହେବା ଉଚିତ । ଅଭିନେତାଙ୍କର ଅଂଶ ବାହ୍ୟ ଜଗତ ପାଇଁ ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଦର୍ଶକ ଆମର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଆତ୍ମ ପ୍ରତି । ଗୁଣଗୁଡିକରୁ କର୍ମ କରିବାର ପ୍ରେରଣା ମିଳିଥାଏ, କର୍ମ କରିବା ସମୟରେ ଅନାସକ୍ତିର ଅଭ୍ୟାସ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ଏହି ଅନୁଭବ ସହିତ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଦକ୍ଷତା ହାସଲ କରୁ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ବୁଝିପାରିବା ଯେ ଗୀତା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି ।
https://samajaepaper.in/imageview_48_30112024222055808_4_83_01-12-2024_6_i_1_sf.html